Wieke van Koten, verantwoordelijk voor de Fitter Nederland Academie en docent voor de opleiding Vitaliteitstrainer legt het uit.
Als ik zeg dat ik ‘vitaliteitstrainer’ ben, zeggen mensen vaak: “Ah, leefstijlcoach”. Nou, nee. Hoewel ik de verwarring wel begrijp. Want er zijn overeenkomsten, maar er zijn ook veel verschillen. Dat was voor ons de aanleiding om een opleiding te ontwikkelen tot vitaliteitstrainer.
Individuele coaching versus werken in en aan de omgeving
Vitaliteit gaat over levenskracht, over de energie om vol in het leven te staan. Gezonde (leefstijl)keuzes zijn een middel om die energie te behouden en te vergroten en staat aan de basis van vitaliteit. Er zijn echter meer factoren die niet direct bepaald worden door leefstijlkeuzes of -gedrag, maar die wel veel invloed hebben op vitaliteit. Denk bijvoorbeeld aan: de mate van inzetbaarheid, het type werk en collega’s, organisatiecultuur, gezinssituatie, mate van beschikbaarheid in de omgeving van faciliteiten, vriendenkring, de financiële situatie etcetera. Dergelijke factoren leiden, gewild of ongewild, tot bepaald gedrag omtrent vitaliteit. Deze context is belangrijk wanneer je iets wilt veranderen.
Waar de leefstijlcoach zich richt op veranderen van het leefstijlgedrag aan de hand van thema’s als voeding, ontspanning en beweging door middel van individuele coaching, werkt een vitaliteitstrainer aan deze thema’s in en aan de omgeving die de vitaliteit beïnvloedt. Hoe mensen zich gedragen, is voor een groot deel afhankelijk van hoe de context is ingericht en welke (ongeschreven) regels er gelden. Wanneer je vitaal gedrag wilt ontwikkelen, is het dus het meest effectief om dat te doen in de omgeving waar dat gedrag zich voordoet.
De context
De context waarin onze vitaliteitstrainers van Fitter Nederland werken, is de werkomgeving. Mensen brengen nu eenmaal veel van hun tijd door op het werk, waar je andere dingen doet en met andere mensen omgaat dan in je privésituatie. Door deze zaken mee te nemen in de aanpak, kun je effectief werken aan vitaal gedrag binnen de organisatie. Uiteraard zien we dat niet als losstaand van de privésituatie, maar verbinden we deze aan elkaar.
Naast het veranderen van gedrag op de plek waar het gedrag zich voordoet of ontwikkeld heeft, is het heel zinvol om naar de inrichting van de omgeving te kijken om te bepalen of die gewijzigd kan worden om het vitale gedrag te ondersteunen. Door organisaties mee te nemen in dit proces, blijkt er vaak daadwerkelijk veel mogelijk om de werkomgeving te optimaliseren! Een vitaliteitstrainer betrekt daarom leidinggevenden en HR bij het creëren van een context waarin medewerkers werkzaam zijn en vitaler kunnen leven. En draagt daarmee bij aan de inzetbaarheid of employability van de medewerkers.
Werken met teams
Omdat onze vitaliteitstrainers werken binnen bedrijven en organisaties, betekent dat dat we vrijwel altijd met bestaande teams of voor de gelegenheid samengestelde groepen werken. Trainingen in groepen zijn wezenlijk anders dan individuele coaching omdat er een andere dynamiek van leren en gedragsverandering is. Daarvoor heeft een vitaliteitstrainer didactische en methodische vaardigheden nodig, naast de inhoudelijke kennis over vitaliteit en coachingsvaardigheden. Dit heeft dan ook een belangrijke plek in onze opleiding.
Amplitie
In onze opleiding leren we de vitaliteitstrainers om vanuit amplitie te werken aan vitaliteit. We willen de aandacht voornamelijk vestigen op positieve aspecten: wat gaat je goed af? Waar voel je je goed bij? Waar liggen kansen? Waardoor raak je bevlogen? Daar zit veel energie en door dat te versterken, is er minder noodzaak voor curatie en (primaire) preventie. Medewerkers die vanuit die energie werken, ervaren het effect van hun bijdrage aan de organisatiedoelstelling en worden creatiever en initiatiefrijker en dus vitaler.
Nieuwe betekenis
Vitaliteit en vitaal zijn, zijn begrippen die nog vaak (onbewust) geassocieerd worden met ouder worden en daarmee gepaard gaande lichamelijk functioneren, hoewel we in de maatschappij al een duidelijke verschuiving zien van de betekenis van het woord ‘vitaliteit’. In onze opleiding daag ik de deelnemers uit om die associatie ook los te laten en het begrip vitaliteit te koppelen aan fysiek, mentaal, emotioneel en spiritueel welbevinden. Aan zowel jong als oud. Aan zowel thuis, als op het werk, als in de samenleving. Vitaliteit in de zin van welbevinden sluit daarmee steeds meer aan bij ontwikkelingen als Positieve Gezondheid, vooruitstrevend werkgeverschap en de maatschappelijke aandacht voor welzijn. Wij dragen daar graag aan bij!
Aan de slag?
We krijgen regelmatig de vraag of een erkend diploma tot leefstijlcoach voldoende is om als vitaliteitstrainer bij ons aan de slag te gaan. Omdat de verschillen groot zijn en we onze visie belangrijk vinden, doorlopen toekomstige vitaliteitstrainers onze opleiding alvorens ze voor ons aan de slag kunnen. Wil je meer weten over onze opleidingen en leergangen? Lees meer op de Fitter Nederland Academie.
