‘Mijn partner gaat echt niet met een dieet meedoen.’ ‘Een alcoholvrije maand in onze vriendengroep? No way!’ ‘In mijn team zit niemand te wachten op een vitaliteitsprogramma.’ Jij wil gezonder leven, maar je omgeving niet. Marije de Vries vertelt hoe je mensen enthousiast krijgt.’
Het helpt als je veranderingen in je leefstijl gaat vergelijken met tuinieren. Want wie zaait, zal oogsten.
Het proces van veranderen kent een aantal fases, de zogeheten stages of change. Waar het op neerkomt, is dat veranderen tijd kost en mensen zelf overtuigd moeten raken. Door de stages of change beter te begrijpen, is het makkelijker om invloed uit te oefenen op het veranderproces, zoals op het doorbreken van ongezonde patronen.
Hakken in het zand
Veranderen begint met de hakken in het zand. ‘Pfff, afvallen, waarom?’ ‘Nee, hoor, ik ga echt niet minder drinken, het valt best wel mee.’ ‘Sporten? Ik beweeg al genoeg.’ Deze ontkenningsfase wordt vaak gezien als lastig en is voor veel mensen zelfs een reden om niet in actie te komen. Want als mensen niet openstaan voor een verandering, heeft het geen zin. Maar als dat de mindset is, gebeurt er nooit wat!
Natuurlijk wil je mensen niets door de strot duwen, maar je kunt echt wel wat doen om een zetje in de rug te geven. Dat begint met begrijpen dat de weerstand-fase juist heel belangrijk is om te kunnen veranderen. Er wordt over het probleem of de uitdaging nagedacht en dat leidt naar de volgende belangrijke stap in het proces: bewustwording. Soms kan het maanden duren voordat mensen gaan nadenken over een slechte gewoonte of bepaald gedrag. Dat is helemaal niet erg, zolang je het onderwerp maar aandacht blijven geven. Want wat je aandacht geeft, groeit.
Wek nieuwsgierigheid
Een collega is flink afgevallen en dat wekt nieuwsgierigheid. Wat heeft hij gedaan? Of waarom ziet zij er zo goed uit? Nieuwsgierigheid is goed. Een volgende stap naar verandering wordt gezet. Door op verschillende manieren je omgeving te inspireren met succesverhalen, of door je eigen succesverhaal te delen — practice what you preach — blijf je vruchtbare grond voeden. Het helpt ook om activiteiten te organiseren, bijvoorbeeld workshops over stress of gezonde voeding. Of door samen iets actiefs te doen. Die activiteit zal niet direct werkstress verlagen of mensen in beweging krijgen, en ook niet iedereen zal meedoen. Maar het gaat erom dat er aandacht voor is. Zaadjes planten dus.
Je weet dat je succes hebt als mensen in de onderzoeksstand komen. Als ze toch even googelen hoe slecht elke dag alcohol drinken is, een gezond recept opzoeken of kijken of er toch geen fijne sportschool in de buurt zit, bijvoorbeeld. Stel dat jij nu in deze fase zit, voel je dan niet schuldig als het bij googelen blijft. Het is vergelijkbaar met het kopen van een nieuwe auto: opeens zie je jouw favoriete model overal rijden. En dit is goed! Als je dit vaak genoeg ervaart, komt de stap naar actie snel. Geef het de tijd en blijf googelen.
Actie
Er kunnen verschillende triggers zijn die ervoor zorgen dat mensen in de actie-fase komen. In veel gevallen is ook in deze fase de (sociale) omgeving het zetje in de rug. ‘Als iedereen gaat lunchwandelen, dan loop ik ook mee’, bijvoorbeeld. In deze fase gaat het er niet om dat je resultaat hebt uitgedrukt in kilo’s of minder verzuim in je team, het gaat erom dat er vanuit weerstand (of stilstand) actie wordt ondernomen. Die ene wandeling, een dag minder drinken, die gezonde maaltijd, ’s avonds eerder naar bed. Maar ook nieuwsgierigheid is een vorm van resultaat.
De eerste acties zijn ingezet. Maar dan? Een tuin in bloei houden is ook een uitdaging. Zodra je vergeet water te geven, kun je opnieuw beginnen. Succesvolle leefstijlveranderingen en succesvol tuinieren hebben ook nu veel gemeen. Als de tuin in bloei staat, wil dat niet zeggen dat je klaar bent. Nu begint het pas. Het proces van af en toe opnieuw zaadjes planten, bijsturen, een beetje water geven en soms met rust laten is iets van alledag. Zo ook met leefstijl en veranderen. Ik hoop dat mensen, werkend Nederland in het speciaal, die vergelijking wat vaker gaan maken. Dat ze beseffen dat het gaat om het maken van geultjes, het planten van zaadjes, het geven van aandacht en water en het hebben van geduld. Daar wordt elke omgeving mooier van.
Meer weten over onze aanpak? Bel voor een vrijblijvende afspraak 026 844 8445.
Deze column is geschreven voor Intermediair.
