Waarom doen we wat we doen, voelen we wat we voelen en denken we wat we denken. Het kan heel relativerend zijn om te weten wat er in ons brein gaande is, zodat we onszelf (en de ander) beter begrijpen. Het inzicht en de bewustwording van ons gedrag, zijn de eerste stappen richting gedragsverandering. Wij hebben 3 weetjes waarmee je invloed kunt uitoefenen op je hersenen
1. Habituatie; hoe leren we nieuw gedrag aan?
Misschien herken je dit woord beter als we zeggen: gewoonte
of gewenning. Dit is de meest eenvoudige leervorm om nieuw gedrag te
ontwikkelen. We wennen geleidelijk (passief/onbewust) aan prikkels die zich
steeds herhalen.
Het hebben van gewoontes is helemaal niet slecht. Maar wanneer we over een
bepaalde gewenning niet tevreden zijn, kan het lastig worden. Habituatie zorgt
letterlijk en figuurlijk voor een sterke en gevoelige plek in het brein. Des te
ouder de gewoonte, des te moeilijker veranderbaar.
Bewustwording van ons gewoontegedrag is het begin van gedragsverandering. De volgende stap begint bij de bewering: aanleren is makkelijker dan afleren. Focus je op nieuw gedrag en maak een concreet plan om je doel te bereiken. Creëer stap voor stap een nieuwe gewoonte en zet niet te hoog in. Jezelf een gezonde beloning geven kan helpen om je nieuwe gedrag te ondersteunen. Verval je een maand later weer in je oude gedrag? Helemaal niet gek, want er bestaat dus een ‘gevoelig gewoonteplekje’ in je brein. Nu jij hier bewust van bent, weten wij zeker dat je je nieuwe gewoonte net zo lang vol blijft houden totdat het wint van het oude!
2. Hoe werkt ons geheugen?
Ons geheugen speelt een grote rol in onze gewoonten. Zonder leerprocessen zou ons geheugen niet bestaan. Het leerproces zelf vormt de eerste fase van het aanleren van nieuw gedrag. Dit proces speelt zich af in het werkgeheugen; een flexibele status in het hier en nu, waar gedachten actief bezig zijn.
In de tweede fase kan het worden verwerkt in het langetermijngeheugen; de opslag van kennis en overtuigingen uit het verleden. Deze twee zijn ook verschillend gelokaliseerd in het brein.
Om kennis en vaardigheden van het werkgeheugen naar het langetermijngeheugen te verplaatsen, staan betekenisgeving en aandacht centraal. Dit is geen automatisch proces dus (zoals habituatie).
Wanneer je nieuw gedrag wilt aanleren is het belangrijk dat je je doel graag wilt bereiken en het bij je past. Kies niet iets omdat het moet, maar omdat je het wilt!
3. Waarom een gebroken hart voelt als een gebroken been
Sociale pijn; een goede vriend(in) kwetst je, je wordt buitengesloten op je werk of je relatie gaat uit. Kortom: gevoelens van afwijzing.
Verbinding met anderen maakt ons gelukkig en is dan ook erg belangrijk. Je kunt je voorstellen dat negatieve ervaringen niet fijn zijn. Sterker nog: ons brein signaleert geen verschil tussen fysieke en sociale pijn. De werking van ons sociale karakter bevindt zich in hetzelfde hersendeel dat fysieke pijn verwerkt. Dit betekent dat we evolutionaire en fundamentele behoeftes hebben aan relaties of tot het behoren van een groep. Dit is net zo belangrijk als de behoefte aan voedsel en veiligheid.
Dus afwijzing doet zeer, letterlijk én figuurlijk. Een gebroken hart voelt dus als een gebroken arm. Zelfs in onze dromen. Daarom worden we soms wel eens wakker met een vreselijk gevoel.
Dus: spreek met je geliefden af. Dit is namelijk héél gezond!
